CUKRZYCA
Aby bezpiecznie przetrwać ciążę, przede wszystkim trzeba ją zaplanować. Kobiety chorujące na cukrzycę powinny udać się do lekarza diabetologa, który udzieli odpowiednich wskazówek, zastosuje właściwą dietę oraz skieruje na badania. Na kilka miesięcy przed zajściem w ciąże powinnaś często kontrolować poziom cukru. Zalecana jest antykoncepcja do momentu ustabilizowania się poziomu cukru na właściwym poziomie lub zbliżonym do normalnego przez przynajmniej dwa miesiące. W czasie ciąży powinnaś być pod stałą kontrolą lekarza i odpowiednio często sprawdzać poziom cukru, aby zminimalizować ryzyko wad wrodzonych i zmniejszyć ryzyko poronienia. Utrzymywanie prawidłowego poziomu cukru pomoże w prawidłowym rozwoju Twojego dziecka w czasie ciąży oraz zapobiegnie nadmiernemu przyrostowi jego wagi.
Prawidłowe wartości poziomu cukru we krwi powinny wynosić:
Dodatkowo wykonywane są inne badania podstawowe, oceniające stan zdrowia pacjentki:
Inne istotne parametry to: waga, wzrost i ciśnienie tętnicze krwi (RR).
W przeszłości kobiety chore na cukrzyce często rodziły dzieci kilka tygodni przed planowanym rozwiązaniem, było to spowodowane głównie tym, iż dzieci matek z podwyższonym poziomem cukru są często większe. Obecnie kontrola poziomu cukru daje możliwość urodzenia dziecka prawie w wyznaczonym terminie i o prawidłowej wadze ciała.
Należy pamiętać również o tym, iż zaraz po urodzeniu dziecka zapotrzebowanie na insulinę spada. Wahania poziomu cukru są spowodowane zmianami hormonalnymi, karmieniem piersią i nieregularnym trybem życia.
ASTMA
W przypadku jednej trzeciej kobiet w ciąży chorych na astmę dochodzi do poprawy stanu zdrowia, co może być spowodowane rozszerzeniem się mięśni gładkich oskrzeli oraz lepszym ukrwieniem charakterystycznym dla ciąży. Jednak taki sam procent kobiet skarży się na nasilenie objawów chorobowych w czasie ciąży. Zwiększony poziom progesteronu w ciąży jest odpowiedzialny za skłonności do występowania alkalozy oddechowej. Naczynia łożyska są wyjątkowo wrażliwe na alkalozę – dochodzi do ich skurczu, a niewielka duszność może doprowadzić do niedotlenienia płodu. Astmę w ciąży leczy się w ten sposób, aby nie dopuszczać do pojawiania się duszności. W zależności od stanu ciężarna otrzymuje leki, tzw. betamimetyki, najczęściej w postaci wziewnej. Sporadycznie konieczne są sterydy i antybiotyki. Lekarstwa podawane są w najmniejszych możliwych dawkach, aby nie szkodziły dziecku. Źle kontrolowana astma u kobiety ciężarnej wpływa niekorzystnie na matkę i płód. Ciąża jest określana mianem wysokiego ryzyka i przyszła mama powinna być pod stałą kontrolą lekarzy specjalistów. Ciężarna chora na astmę może mieć również większą skłonność do infekcji.
Poród u kobiet chorych na astmę może odbyć się drogami natury, jeśli nie ma innych przeciwwskazań. Stosowane jest znieczulenie zewnątrzoponowe. Bywają sytuacje, iż pod koniec ciąży objawy astmy nasilają się i wówczas może dojść do porodu przedwczesnego. W przypadku pojawienia się napadu w czasie porodu, położnik może zadecydować wykonanie cesarskiego cięcia.
ALERGIA
Większość preparatów zmniejszających objawy uczuleniowe nie powinna być stosowana w czasie ciąży, choć istnieją bezpieczne leki działające miejscowo (krople, aerozole), a także ogólnie – w postaci tabletek. Leki jeżeli już stosowane, powinny być aplikowane jedynie pod kontrolą lekarza alergologa. Zdarza się, iż podwyższony poziom hormonów sterydowych, który towarzyszy ciąży, często łagodzi, a czasem zapobiega występowaniu przykrych objawów alergicznych.
PADACZKA (epilepsja, choroba św. Walentego)
Zespół chorobowy, którego istotą są napady padaczkowe z towarzyszącymi im zmianami czynności bioelektrycznej mózgu. Ataki charakteryzują się różną postacią i nasileniem, od ciężkich z utratą przytomności, po lekkie, widoczne tylko w badaniu EEG. Podłożem napadu jest nadmierne, gwałtowne wyładowanie dotyczące grupy komórek nerwowych.
Jeśli kobieta planuje ciążę, powinna powiadomić o tym swojego neurologa, aby mógł on odpowiednio ustawić leczenie, by zminimalizować wpływ leków na rozwijający się płód (często stosowana jest kuracja jednym lekiem, w możliwie jak najmniejszej dawce). Ważne jest, by w ciąży nie przerwać leczenia, ponieważ, choroba może się nasilić.
W większości przypadków ciąża u chorych na epilepsję przebiega prawidłowo. Tylko u części chorych (13-25%) częstość napadów się zmniejsza. Jedynie najsilniejsze ataki epilepsji mogą mieć wpływ na płód.
Nie ma przeciwwskazań do porodu drogami natury, jedynie w przypadku nasilenia liczby napadów padaczkowych w ostatnim miesiącu ciąży, zalecane jest cesarskie cięcie.
Padaczka nie jest chorobą dziedziczną. Dziecko może być karmione piersią, a mama nie powinna odstawiać leków.
OTYŁOŚĆ
Planując ciążę należy odpowiednio wcześnie zadbać o właściwy sposób odżywiania. Kobieta nie powinna być ani zbyt szczupła, ani mieć dużą nadwagę. Nadwaga powoduje, iż ciąża jest gorzej znoszona oraz ciężarna łatwiej się męczy. Zwiększona jest ilość pojawiających się powikłań, takich jak: poranne nudności, zaparcia, refluks, nadciśnienie, cukrzyca ciężarnych, infekcje czy krwawienia. U kobiet otyłych częściej pojawiają się trudności w czasie porodu. Otyłość może spowodować urodzenie dziecka z niską wagą urodzeniową, a co nie pozostaje bez wpływu na Jego dalszy rozwój.
Planując ciążę należy wprowadzić zdrowe nawyki żywieniowe: ograniczyć ilość spożywanych słodyczy, unikać obfitych posiłków, ostatni posiłek jeść co najmniej na trzy godziny przed snem, spożywać większe ilości owoców, warzyw i błonnika zawartego na przykład w ciemnym pieczywie.
CHLAMYDIOZA
Choroba wywołana przez drobnoustrój o nazwie Chlamydia trachomatis. U kobiet powoduje zapalenia cewki moczowej, zapalenie szyjki macicy, jajowodów i inne stany zapalne w obrębie miednicy małej. U mężczyzn jest przyczyną nierzeżączkowego zapalenia cewki moczowej, rzadko zapalenia najądrza. Chlamydie przenoszone są drogą płciową lub przez kontakt z zakażonymi wydzielinami. W okresie ciąży mogą powodować zakażenie wewnątrzmaciczne, a w konsekwencji przedwczesne pęknięcie pęcherza płodowego i poronienie. Do badania pobiera się wymazy z szyjki macicy, cewki moczowej, spojówek i dróg oddechowych. We krwi wykrywane są specyficzne przeciwciała. Zachorowanie nie daje trwałej odporności. Zalecane jest profilaktyczne wykonanie wymazów na początku ciąży oraz pomiędzy 30-34 tygodniem ciąży. W leczeniu stosowana jest antybiotykoterapia, np. erytromycyną.
W przypadku urodzenia dziecka przez chorą matkę może dojść do zakażenia noworodka w trakcie pokonywania kanału rodnego. Objawami zakażenia noworodka jest wtrętowe zapalenie spojówek, które rozpoczyna się 7 – 12 dni po urodzeniu jako nieropne zapalenie spojówek. Pod wpływem antybiotyków erytromycyny lub tetracykliny choroba wygasa, może też cofnąć się samoistnie po kilku tygodniach lub miesiącach.
TOKSOPLAZMOZA
Choroba wywołana jest przez pierwotniaka Toxoplasma gondi, który ma zdolność do przenikania przez łożysko do organizmu dziecka. Zakazić się można poprzez zjedzenie surowego lub niedogotowanego zakażonego mięsa, bądź przez nieświadome spożycie cyst znajdujących się na brudnych owocach i warzywach zanieczyszczonych odchodami kota.
Toksoplazmoza może być groźna dla rozwijającego się płodu zwłaszcza, gdy ciężarna zarazi się nią po 16 tygodniu ciąży. Objawy przypominają grypę – gorączka, biegunka, uczucie ogólnego rozbicia i osłabienia, często powiększeniu ulegają węzły chłonne, głównie w okolicy szyi. U dziecka może spowodować zapalenie siatkówki i naczyniówki oka, dające w przyszłości zaburzenia wzroku; wewnątrzczaszkowe zwapnienia i wodogłowie.
Każda ciężarna powinna być badana na obecność przeciwciał ochronnych już w pierwszym trymestrze ciąży. Jeśli wcześniej nie chorowała, powinna unikać jedzenia surowego mięsa, myć dokładnie owoce i warzywa oraz unikać kontaktu z kotami.
BORELIOZA
Choroba bakteryjna, przenoszona głównie przez kleszcze. Infekcja może szerzyć się także poprzez łożysko i atakować płód, prowadząc do zaburzeń jego rozwoju. W czasie ciąży leczenie także polega na podawanie przez okres dwóch tygodni preparatów penicyliny domięśniowo lub dożylnie albo erytromycyny. Dziecko po urodzeniu zostanie zbadane w kierunku wrodzonej infekcji i ewentualnie będzie leczone.
Okres oczekiwania na narodziny dziecka to najprawdopodobniej najpiękniejsze chwile w życiu kobiety. Pierwsza komórka organizmu dziecka w chwili poczęcia waży około jednej tysięcznej grama i w ciągu 266 dni trwania ciąży rozwija się w noworodka. Podczas ciąży w organizmie kobiety zachodzą liczne zmiany, zarówno natury fizycznej, jak i psychicznej. Mają one na celu przystosować organizmu przyszłej matki do nowej sytuacji; dziecku zapewnić to co niezbędne, matce pomóc sprostać wymogom ciąży.
Główka noworodka może być nieco zniekształcona (miękkie kości czaszki dostosowują się do kształtu kanału rodnego, aby móc przez niego przejść). Skóra tuż po narodzinach najczęściej będzie raczej czerwona, niekiedy pokryta białawą mazią płodową (która ułatwiła dziecku prześlizgnięcie się przez kanał rodny). Jest to tzw. krem ochronny. Może urodzić się z gęstą czuprynką, ale też może nie mieć zbyt wiele włosów – lub wręcz może być łyse. Pamiętaj jednak, że w ciągu najbliższych godzin, a na pewno w ciągu najbliższych dni Jego wygląd znacznie się poprawi i będzie dla Ciebie najpiękniejszym dzieckiem na świecie.
Już na dwa tygodnie przed porodem powinnaś przygotować wszystkie rzeczy jakie zabierzesz ze sobą do szpitala. Pamiętaj dziecko może przyjść na świat przed wyznaczonym terminem porodu, bądź na to przygotowana.
